Quan Thế Âm, hay còn được gọi là Bồ Tát Quán Thế Âm, là một vị Bồ Tát tượng trưng cho lòng từ bi của tất cả các Phật. Từ xưa đến nay, Quan Thế Âm Bồ Tát luôn được nhắc đến như một biểu tượng của lòng từ bi và sự tử tế. Hãy cùng Đồ Thờ Huyền Đức khám phá về vị Bồ Tát này.
Bồ Tát Quan Thế Âm là ai?
Bồ Tát Quan Thế Âm là một trong những vị Bồ Tát cao cấp, thường sử dụng phương tiện thiện xảo để giúp đỡ Phật Thích Ca trong việc giáo hóa chúng sinh trên cõi Trần. Trong Thiên Đình Cực Lạc, Ngài là Đại Bồ Tát bên tay trái của Đức Phật A Di Đà (bên tay phải là Bồ Tát Đại Thế Chí). Đức Phật A Di Đà và các vị Bồ Tát Quan Thế Âm và Đại Thế Chí được gọi là Tam Thánh Tây Phương. Họ thường tiếp đón những người có duyên số và ý chí muốn đến cõi Cực Lạc, quê hương của Đức Phật A Di Đà.
Xuất thân của Bồ Tát Quan Thế Âm
Có nhiều câu chuyện về nguồn gốc của Bồ Tát Quan Thế Âm với nhiều biến thể khác nhau. Mặc dù có những khác biệt về nội dung, nhưng tất cả đều chung một điểm: Ngài là con của một vị vua, thuộc tộc hoàng gia và có xuất thân quý tộc.
Nhìn thấy khổ đau và bất công trong cuộc sống của nhân dân, Ngài quyết tâm tu hành để trở thành Phật và cứu rỗi những người bị khổ đau và gian nan. Khi đạt được sự thành tựu trong tu hành, Ngài trở thành một Bồ Tát có khả năng biến hình theo năm giác quan. Tai có thể nghe thấy hình ảnh, mắt có thể nghe thấy âm thanh, và lưỡi có thể nếm được mùi hương.
Nhờ vào những khả năng đặc biệt này, mọi lời van xin cầu khẩn từ chúng sinh có thể được truyền đến Ngài và được Ngài cứu giúp.
Quan Âm Bồ Tát là nam hay nữ?
Nhiều chùa thường biểu thị Quan Âm Bồ Tát dưới hình dạng nữ, vì vậy người ta thường cho rằng vị Bồ Tát này là nữ, như một người mẹ hiền lành bảo vệ chúng sinh, lắng nghe những người khó khăn và giúp đỡ họ thoát khỏi khổ đau, mang lại duyên lành. Một phần lý do khác là trong Phật giáo, Quan Âm bảo vệ phụ nữ và trẻ em, và thường được xem như một vị Bồ Tát thay đổi duyên số của phụ nữ, giúp chậm muộn chồng hay hiếm muộn đến con cái, vì vậy mặc định là nữ.
Tuy nhiên, có nhiều nơi thể hiện Quan Âm dưới hình dạng nam, đặc biệt là trong trường phái Ấn Độ. Do đó, người ta có thắc mắc về giới tính của Bồ Tát, người được tôn xưng là một trong tứ đại Bồ Tát của Phật giáo (bao gồm Phổ Hiền Bồ Tát, Địa Tạng Vương Bồ Tát, Văn Thù Bồ Tát).
Theo Kinh Nhị Hoa, Đức Phật gọi Quan Âm Bồ Tát là “Thiên nam tử”, cho nên có những tín ngưỡng cho rằng Bồ Tát là nam. Tuy nhiên, để thể hiện lòng từ bi và nhân ái với chúng sinh, Quan Âm thường hiện thân dưới hình tượng nữ.
Tuy nhiên, theo giáo lý Phật giáo, theo kinh Phật, các vị Bồ Tát không phân biệt giới tính. Phật giáo Mật tông giải thích rằng Quan Âm là sự hòa hợp của hai yếu tố từ bi và trí tuệ, thể hiện qua hai hình thể nam và nữ.
Theo nhiều bài báo, Bồ Tát Quan Âm có thể cứu độ hoặc giác ngộ những chúng sinh mà Ngài thích bằng cách hiện thân dưới 32 hình tướng nam và nữ, tùy theo ý định của chúng sinh. Do đó, có lúc Ngài hiện thân là nam, có lúc Ngài hiện thân là nữ, tùy theo duyên số hiện thực mà không giới hạn trong một hình thức cố định.
Ở Việt Nam, hầu hết các tượng Quan Âm trong các ngôi chùa hầu như đều thiết kế dưới hình dạng nữ, một phần do ảnh hưởng từ tôn giáo thờ mẫu ở Việt Nam. Tín ngưỡng dân gian Việt Nam có sức sống bền bỉ và tồn tại hàng nghìn năm, và mọi tôn giáo đến đây đều phải hài hòa và hội nhập, bao gồm cả Phật giáo.
Đạo Phật không quan trọng việc hiện thân của Bồ Tát, mà chỉ tập trung vào việc truyền đạt đức hạnh và hóa độ. Việc Bồ Tát Quan Âm là nam hay nữ không quan trọng, quan trọng là phật tử hiểu và học theo lời dạy tốt, tu theo những nguyên tắc hóa độ mà Bồ Tát dạy để thoát khỏi khổ đau và có cuộc sống an vui. Đó là mục đích chân chính của việc thờ phật và Bồ Tát Quan Âm.
Ý nghĩa tên gọi của Bồ Tát Quan Âm
Bồ Tát Quan Âm là tên gọi được phiên dịch từ tiếng Phạn. Từ gốc của tên này là “Avalokitesvara”, được đọc là “A bà lô kiết đế xá bà la”, và trong tiếng Hán có nghĩa là “Đại từ, đại bi, cứu khổ cứu nạn Quan Âm Bồ Tát”.
Tuy nhiên, khi người Việt biết đến đạo Phật và Ngài, từ “Quán” trong tên Ngài thường được đọc là “Quan”. Và từ “Thế” thường bị lược bỏ do sự trùng lặp với tên vua Đường Thái Tông – Thế Dân.
Cho đến ngày nay, người Việt vẫn thường gọi Ngài dưới cái tên Bồ Tát Quan Âm hoặc Quan Âm Bồ Tát.
Tóm lại, Quan Âm là vị Bồ Tát quan sát chúng sinh khổ đau trong thế gian với lòng từ bi to lớn, đoạn trừ phiền muộn và mang lại sự an lạc cho chúng sinh. Ngài là biểu tượng của lòng từ bi và tình thương vô bờ, vì muốn cứu độ sinh linh, Ngài có thể hiện thân từ thế gian đến hình dạng quỷ dạ xoa, la sát để giúp đỡ chúng sinh. Việc hiện thân đó đã làm cho hình ảnh của Ngài, và cả Phật giáo nói chung, trở nên sống động
